माझं घर,माझा हक्क महाराष्ट्र गृहनिर्माण धोरण 2025
Maharashtra Housing
- महाराष्ट्रात लाखो कुटुंबं अजूनही स्वतःचं घर नसल्याने भाड्याच्या घरात राहतात.
- काही गरीब कुटुंबं झोपडपट्टीत, तर काही मजुरं बांधकामांच्या ठिकाणी तात्पुरत्या झोपड्यांत राहतात.
- याच समस्येवर तोडगा म्हणून महाराष्ट्र सरकारने “Housing for All 2030” अंतर्गत ३५ लाख घरं बांधण्याचं लक्ष्य ठेवलं आहे.
ही योजना म्हणजे केवळ घर नाही, तर हक्काचं स्वप्न पूर्ण करणारी मोहीम आहे.
तारीख: २० जुलै २०२५ रोजी राज्य मंत्रिमंडळाने मंजूर
प्रस्तावक: महाराष्ट्र शासन – गृहनिर्माण विभाग
मुख्य उद्दिष्ट: २०३० पर्यंत झोपडपट्टीमुक्त आणि घरमालकीस प्रोत्साहन देणारा महाराष्ट्र घडवणे
योजनेचा उद्देश Maharashtra Housing
• महाराष्ट्रातील सर्व घटकांना परवडणाऱ्या घरांची सुविधा उपलब्ध करून देणे
• झोपडपट्टीमुक्त महाराष्ट्र घडवणे
• घर बांधणीसाठी पर्यावरणपूरक दृष्टिकोन अंगीकारणे
• विद्यार्थी, महिलां, आणि कामगार वर्गासाठी भाडे घर योजना विकसित करणे
• शाश्वत आणि सुरक्षित गृहनिर्माण प्रकल्पांना चालना देणे
गृहनिर्माण धोरणाची प्रमुख वैशिष्ट्ये
| मुद्दा | तपशील |
|---|---|
| घरांची संख्या | २०३० पर्यंत ३५ लाख घरे बांधण्याचे लक्ष्य |
| लाभार्थी | आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (EWS), निम्न (LIG) आणि मध्यम उत्पन्न गट (MIG), महिला, ज्येष्ठ नागरिक, विद्यार्थी, औद्योगिक कामगार |
| गुंतवणूक | सुमारे ₹७०,००० कोटी खर्च अपेक्षित |
| नवीन निधी | “महाआवास निधी” – ₹२०,००० कोटी रुपये |
| पायाभूत सुविधा | रस्ते, पाणी, वीज, ड्रेनेज यांसाठी स्वतंत्र नियोजन |
| सर्वेक्षण | जिल्हानिहाय गृहनिर्माण गरजांचे सर्वेक्षण २०२६ पर्यंत पूर्ण करणार |
पर्यावरणपूरक दृष्टीकोन
• ग्रीन बिल्डिंग तंत्रज्ञान वापरण्यावर भर
• वीज-बचत प्रणाली, पर्जन्य जलसंचय, आणि कचराव्यवस्थापन सक्तीचे
• “वर्क टू लीव्ह” संकल्पना – घराजवळच रोजगाराच्या संधी
योजनांचा लाभ कोण घेऊ शकतो? Maharashtra Housing
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (EWS)
• ज्या नागरिकांचे वार्षिक उत्पन्न ₹३ लाखांपर्यंत आहे
• अल्पभाडे घरासाठी किंवा PMAY अंतर्गत अनुदानित घरे
महिला आणि ज्येष्ठ नागरिक Maharashtra Housing
• महिलांना मालकीच्या हक्काने घरे देण्यास प्रोत्साहन
• ज्येष्ठ नागरिकांसाठी विशेष सवलती आणि सुलभ पायाभूत सुविधा
औद्योगिक कामगार आणि स्थलांतरित
• परवडणारी भाडे घरे – कामाच्या ठिकाणी जवळच
• खास “अफोर्डेबल रेंटल हाऊसिंग कॉम्प्लेक्स” योजना
विद्यार्थी
• महाविद्यालयाजवळ वसतीगृहे
• १००% करसवलतीसह प्रकल्पांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी
गुंतवणूकदारांसाठी प्रोत्साहन योजना Maharashtra Housing
| लाभ | तपशील |
|---|---|
| GST सवलत | केवळ 1% GST (घरविक्रीसाठी) |
| FSI लाभ | 2.5 पर्यंत Floor Space Index |
| नोंदणी सवलत | स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्कात सूट |
| व्यावसायिक वापराची संधी | 10% पर्यंत जागा व्यवसायासाठी |
| सिंगल विंडो क्लिअरन्स | त्वरित परवानग्या एका ठिकाणी |
| मालमत्ता कर सवलत | पहिल्या १० वर्षांत सवलत |
| CSR निधी वापर | शिक्षण, आरोग्य यासारख्या घटकांशी संलग्न प्रकल्पांना मान्यता |
डिजिटल अंमलबजावणी
• SHIP पोर्टल (State Housing Information Portal) – नागरिक, बिल्डर आणि शासनासाठी माहितीचे एकत्रित डिजिटल केंद्र
• ऑनलाईन अर्ज, प्रगती अहवाल, मंजुरी प्रक्रिया सर्वकाही एकाच पोर्टलवर
• पारदर्शकता आणि उत्तरदायित्व वाढविण्यावर भर
अंमलबजावणीचा आराखडा Maharashtra Housing
| वर्ष | प्रमुख टप्पे |
|---|---|
| 2025 | धोरणाची घोषणा, पोर्टल तयार |
| 2026 | जिल्हानिहाय सर्वेक्षण, गुंतवणूकदार भागीदारी |
| 2027–2029 | घरांचे टप्प्याटप्प्याने बांधकाम |
| 2030 | ३५ लाख घरे तयार करणे, झोपडपट्टीमुक्त राज्य घोषित करणे |
अर्ज कसा करावा?
- घरासाठी अर्ज करणे:
- SHIP पोर्टल वर लॉगिन करा (लवकरच सुरू होईल)
- आपली पात्रता तपासा (EWS/LIG/MIG इ.)
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा (ओळखपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र इ.)
- गुंतवणुकीसाठी नोंदणी:
- प्रकल्प प्रस्ताव SHIP पोर्टलवर अपलोड करा
- सिंगल विंडो क्लिअरन्ससाठी अर्ज
- आवश्यक कर सवलतींसाठी निवेदन
आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- उत्पन्नाचा दाखला
- रहिवासी पुरावा
- बैंक पासबुक किंवा आर्थिक व्यवहाराचे पुरावे
- महिलांसाठी – विवाह प्रमाणपत्र (जर उपयुक्त असेल)
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठी – वयाचा पुरावा
महाराष्ट्रातील घरकुलांची सद्यस्थिती
- महाराष्ट्रात सुमारे १.५ कोटी घरांची गरज
- मुंबई, पुणे, नागपूर, नाशिक, औरंगाबाद अशा शहरांत घरांच्या किंमती प्रचंड वाढल्या आहेत
- मुंबईत ६०% लोक झोपडपट्ट्यांत राहतात
- ग्रामीण भागात अजूनही कच्च्या घरांचं प्रमाण जास्त
- स्थलांतरित कामगारांकडे स्थायी घर नाही
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) Maharashtra Housing
Q. ही योजना फक्त शहरी भागांसाठी आहे का?
A. नाही, योजना शहरी आणि उपशहरी भागांत लागू केली जाईल. ग्रामीणसाठी स्वतंत्र PMAY ग्रामीण चालू आहे.
Q. गरजूंना घर मोफत मिळेल का?
A. नाही, परंतु अत्यंत सवलतीच्या दरात किंवा अनुदानासह मिळतील.
Q. माझं नाव कधी लागेल हे कसे कळेल?
A. SHIP पोर्टलवर नोंदणी केल्यानंतर अपडेट SMS / ईमेलद्वारे मिळतील.
निष्कर्ष
“माझं घर, माझा हक्क” धोरण हे केवळ गृहनिर्माण नव्हे, तर सामाजिक न्याय, महिलांना सक्षम बनवणं, पर्यावरण संवर्धन, रोजगार निर्माण, आणि गुंतवणूकवाढीचं बहुउद्देशीय पाऊल आहे. याच्या अंमलबजावणीसाठी शासनाचा स्पष्ट आराखडा, निधीची तरतूद आणि तंत्रज्ञान वापर म्हणजे एक सशक्त आणि प्रगत महाराष्ट्र घडवण्याचं स्वप्न.
या योजनेत मिळतोय खतावर पूर्ण 100% अनुदान – शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी!