१२वी उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती योजना
scholarship yojana for 12th pass students १२वी नंतर उच्च शिक्षण घेऊ इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी केंद्र सरकार व महाराष्ट्र शासन अनेक शिष्यवृत्ती योजना राबवत आहे. या योजनांमुळे विद्यार्थ्यांचा आर्थिक भार कमी होतो आणि शिक्षणाची वाट सुलभ होते.
अर्ज करण्यासाठी प्रमुख पोर्टल्स
| पोर्टलचे नाव | लिंक | वापर कुठल्या योजनांसाठी? |
|---|---|---|
| महाडिबीटी पोर्टल (MahaDBT) | mahadbt.maharashtra.gov.in | महाराष्ट्र शासनाच्या सर्व शिष्यवृत्ती योजना – SC, ST, OBC, EWS, अल्पसंख्याक, फी परतावा इ. |
| राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल (NSP) | scholarships.gov.in | भारत सरकारच्या योजना – अल्पसंख्याक, दिव्यांग, SC/ST/OBC, प्री-मैट्रिक, पोस्ट-मैट्रिक. |
| AICTE Scholarships | aicte-india.org/schemes | तांत्रिक शिक्षणासाठी – प्रगती (मुलींसाठी), साकशम (दिव्यांग विद्यार्थ्यांसाठी). |
| UGC Scholarships | ugc.gov.in/page/scholarships | इंदिरा गांधी सिंगल गर्ल चाइल्ड, पोस्ट ग्रॅज्युएट मेरिट स्कॉलरशिप इ. |
शिष्यवृत्ती योजनांचे महत्त्वाचे मुद्दे
पात्रता अटी (Eligibility) scholarship yojana for 12th pass students
- १२वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- किमान गुण (६०% किंवा अधिक) काही योजनांमध्ये आवश्यक.
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न मर्यादेत (₹१ लाख – ₹८ लाख पर्यंत).
- जात/प्रवर्ग प्रमाणपत्र आवश्यक (SC, ST, OBC, EWS, अल्पसंख्याक).
आवश्यक कागदपत्रे ( scholarship yojana for 12th pass students )
- १२वीचे गुणपत्रक.
- उत्पन्न प्रमाणपत्र.
- जात प्रमाणपत्र (लागू असल्यास).
- आधार कार्ड व बँक खात्याची माहिती.
- पासपोर्ट साईज फोटो.
अर्ज प्रक्रिया
- संबंधित पोर्टलवर नोंदणी करावी.
- अर्ज फॉर्म भरून योग्य माहिती द्यावी.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावीत.
- अर्ज सबमिट करून त्याचा acknowledgment नंबर जतन करावा.
मिळणारे फायदे
- संपूर्ण किंवा अंशतः फी परतावा.
- दरमहा/वार्षिक भत्ता.
- तांत्रिक/व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी विशेष मदत.
- उच्च शिक्षणासाठी लाखोंपर्यंत आर्थिक सहाय्य.
शिष्यवृत्तीचे प्रमुख प्रकार scholarship yojana for 12th pass students
- Merit-based Scholarships – गुणवंत विद्यार्थ्यांसाठी.
- Need-based Scholarships – आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल विद्यार्थ्यांसाठी.
- मुलींसाठी विशेष योजना – प्रगती योजना, इंदिरा गांधी सिंगल गर्ल चाइल्ड.
- SC/ST/OBC/EWS योजनां – महाराष्ट्र शासन व केंद्र शासनाच्या विविध योजना.
- अल्पसंख्याकांसाठी योजना – NSP पोर्टलवर उपलब्ध.
- दिव्यांग विद्यार्थ्यांसाठी योजना – AICTE साकशम स्कॉलरशिप.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) scholarship yojana for 12th pass students
1. शिष्यवृत्ती योजनेसाठी अर्ज करण्याची पात्रता काय आहे?
ही योजना फक्त १२वी उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांसाठी आहे. अर्जदार भारतीय नागरिक असावा आणि त्यांनी शालेय शिक्षण (१०वी आणि १२वी) मान्यताप्राप्त बोर्डातून पूर्ण केलेले असावे.
2. अर्ज करण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
अर्जदाराला खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- १२वी प्रमाणपत्र
- ओळखपत्र (आधार/पॅन/मतदाता ओळखपत्र)
- शैक्षणिक गुणपत्रक
- बँक खाते तपशील
- इतर मागितली जाणारी प्रमाणपत्रे
3. शिष्यवृत्ती रक्कम किती आहे?
शिष्यवृत्ती रक्कम योजना आणि राज्यानुसार वेगवेगळी असते. सामान्यतः ५,००० ते ५०,००० रुपये दरमहा किंवा एकूण रक्कम स्वरूपात दिली जाते.
4. अर्ज करण्याची अंतिम तारीख कोणती आहे?
अर्जाची अंतिम तारीख प्रत्येक वर्षी वेगळी असते. अर्ज सुरू होण्यापूर्वी अधिकृत वेबसाइटवर तपासणे आवश्यक आहे.
5. अर्ज ऑनलाइन करावा की ऑफलाइन?
अधिकतर शिष्यवृत्ती योजना ऑनलाइन अर्जासाठी उपलब्ध आहेत, परंतु काही योजना ऑफलाइन अर्जसुद्धा स्वीकारतात. अधिकृत वेबसाइटवर तपासणे आवश्यक आहे.
6. अर्ज मंजूर झाला की रक्कम कधी मिळेल?
अर्ज मंजूर झाल्यानंतर शिष्यवृत्तीची रक्कम विद्यार्थ्याच्या बँक खात्यावर ३० ते ६० दिवसांच्या आत जमा केली जाते.